Yanlış beslenme, stres ve çevresel etmenlerle beraber vücutta zamanla toksik maddeler birikiyor. Yaz gelmeden vücutta birikmiş olan toksinlerden ve fazla kilolardan kurtulmak için ise detoks uygulamaları ön plana çıkıyor. Memorial Wellness Beslenme Danışmanı Uz. Dyt. Yeşim Temel Özcan, detoks uygulamaları hakkında bilgi verdi.

Detoks zayıflama programları ile karıştırılmamalı

Detoks, vücutta birikmiş olan toksinlerden arınma anlamına gelmektedir. Yetersiz ya da dengesiz beslenme, stres, çevresel etmenler, antibiyotik kullanımı, hava kirliliği, ağır metalin birikimi ve ilaç kullanımı ile beraber vücuttan toksik madde birikimlerini uzaklaştırmak için yapılan bir programdır. Kesinlikle zayıflama programları ile karıştırılmaması gereken detoks kişiye özel olmalıdır ve kısa süreli bir beden temizliği anlamına da gelmektedir.

Toksinlerden kurtulun

Her birey her gün birçok toksin ile karşı karşıya kalır, metabolizma ise koruyucu bileşiklerle bu zararlı öğelerin olumsuz etkilerini yavaşlatmaya çalışır. Vücut detoksifikasyon sistemi sayesinde hayatta kalma sağlamaktadır. Merkez üssü karaciğerdir ve karaciğerin bu sistem üzerinde çok iş yükü vardır. Bunun için düzenli olarak bedenin arındırılması gerekir. Yapılacak ilk şey toksitenin ana kaynağını temizlemek yani bağırsağı temizleyip iyileştirmektir. Toksinlerden kurtulmak için olumsuz dış etkenlerden uzak durmak dışında mutlaka doğal beslenme planı uygulanmalıdır. Bunun için bolca, mevsiminde (mümkünse organik tarımla yetişen) sebze ve meyve tüketilmelidir. 

Detoks kişiye özel olmalı

Kişinin bugüne kadar geçirdiği psikolojik ve fizyolojik durumların değerlendirmesinin yapılması sonucunda detoks yapılacak sürenin uzunluğu hakkında karar verilmektedir. Kişinin ihtiyaçlarına göre detoks programının içeriği ve süresi değişir. Bir günlük fasting programları olduğu gibi, üç günlük, bir haftalık ve 10 günlük özel programlar dahi olabilir. Suyla beraber bazı vitamin ve minerallerin de kaybı gerçekleşmektedir. Özellikle suda eriyen C, B vitaminleriyle kas ve sinir sağlığımızın belirleyicisi olan magnezyum ve çinko minerallerinin de kaybı söz konusu olduğundan plazma olarak takviyesi önerilir.

Rengarenk sebze ve meyveler sağlık katıyor

Detoks sırasında domates, enginar, salatalık, sarımsak, avokado, kurutulmuş domates, kereviz zencefil, zerdeçal kökü, maydanoz, kişniş, yeşil elma, kırmızı erik, kivi, kayısı, vişne, böğürtlen tüketilmesi önerilen sebze ve meyvelerdir. Sabahları ananas, havuç ve bir parça pancar karışımı mide asidi ve pankreas enzimi üretimini tetikleyerek sindirim sistemini gelecek öğünlere hazırlar. Havuç, elma, kereviz ve pancar karışımı muhteşem bir karaciğer temizleyicidir. Yapraklı sebzelerin yeşil suları ıspanak, marul, maydanoz, dereotu, havuç ve pancar sapları biraz domates ve limonla harika bir magnezyum ve demir kaynağına dönüşür, ağır metalleri atmaya yardımcı olur. Ara öğünlerde  tüketmek en doğrusudur. Ana öğünlerde ise, işlenmemiş tam tahıl ürünlerini, kuru baklagilleri, hayvansal omega 3 kaynağı balığı, bağırsak florası için yararlı olan iyi huylu bakteriler içeren ev yapımı yoğurdu ve kefiri, makul miktarlarda tuzsuz yağlı tohumları beslenme planınızda mutlaka yer almalıdır.

Bol su için ve sigaradan uzak durun

Temizlenme  programı süresince bol su içilmelidir. Sıvı ihtiyacının büyük bir kısmı sebze/meyve suları ve bitki çayları ile karşılanacaktır; ancak yine de bu sürede bolca ılık su içilmesi de gerekir. Bitki çaylarından piyasada detoks adı altında satılanlar dışında (içinde sinameki otu barındırmayanları tercih edin) zencefil, hindiba, rezene, yeşil çay da kullanılabilir. Bu süre içinde kafeinli içeceklerden, alkol ve hazır gıdalardan, sigaradan ve dumanından uzak durulmalıdır.

Bunlara dikkat edin!

• Sabah uyanır uyanmaz oda ısısında su için.. Suyun içine akşamdan kabuklu limon dilimleri ekleyin. Limonun üstünde bulunan mumların 70 derecede bir su ile yıkanarak temizlenebildiğini unutmayın.
• Önerilen bitki çayı karışımlarından bir veya birkaçını her gün için. 
• Tuzu kesmeyin; ama mutlaka azaltın. Deniz tuzuna geçin. 
• Şeker ve şekerli ürünler tüketmeyin. 
• Tatlandırıcı kullanmayın.
• Tatlı tadını yok etmezseniz sürekli arayış içinde olacaksınız. Tatlı tüketiminin artışı ile bağırsaklarda yer alan patojen bakteriler de doğru orantılı olarak artar. Çünkü patojen-hastalık yapıcı bakterilerin besin kaynağı şekerdir. 
• Bir diğer besin kaynağı da vücudumuzun demir depolarıdır. Vejetaryen değilseniz ve kansızlık tanısı varsa bu patojen bakterilerin varlığını açıkça gösterir. Bu nedenle şeker tüketimine hızla son vererek bu bakterilerin besinsiz kalması sağlanmalıdır.
• Gün boyunca bir yemek kaşığı keten tohumu tüketmeye özen gösterin. 
• Meme fibrokistik tanısı veya şüphesi varsa  keten tohumu tüketme Mümkün olduğunca hareketli olmaya özen gösterin ki bağırsak peristaltizmi (dalgalanması) sağlanarak kabızlığın önüne geçilebilir.

Ana öğün seçenekleri

“Bağırsaklara iyi gelen pazılı diyet çorba”

Küçük 1 demet pazı (sapları ve yaprakları minik minik doğrayın), 1 kabak, 1 domates, 1 soğan, 1 pırasa, 2 havuç, 1 küçük kerevizi minik minik doğrayın. 1 kahve fincanı sarı mercimek ve az miktarda tuz ilave ederek 1 litre su ile kaynatın. Düdüklü tencere kullanıyorsanız kaynamaya başladıktan sonra 7 dakika pişirme yeterli olacaktır. Bol karabiber, limon, pul biber ve toz zerdeçalla sunuma hazırlayın. Bu çorbadan istediğiniz kadar tüketebileceğiniz bu çorbayı blenderdan geçirmeyin.

“Maydanozlu domates çorbası”

Büyük boy 6 domates, 2 adet kereviz sapı, 1 adet rendelenmiş kabak, 1 demet maydanoz, 1 yemek kaşığı bulgur ve 1 yemek kaşığı daha önceden haşlanmış esmer pirinci pişirin. Üzerine limon sıkıp pul biber serperek tüketebilirsiniz.

“Ispanaklı brokoli çorbası”

Orta boy 2 kabak, yarım kilo ıspanak ve 6-7 adet brokoliyi haşlayın. Suyu ile birlikte blenderdan geçirin. Yarım su bardağı diyet süt, iki yaprak taze kişniş, 2,5 cm zencefil rendesini harmanlayarak pişirin. Sos olarak da ince kıyılmış kırmızıbiber ve pul biber ekleyerek tüketebilirsiniz.

Ara öğün seçenekleri

"Altın su"

Bir orta boy elma, bir orta boy armudu katı meyve sıkacağında hazırlanırken içine 1,5 cm taze zencefil rendeleyin. Çok az miktarda toz keten tohumu ekleyerek tüketin.

"Zümrüt su"

Bir adet probiyotik yoğurt ya da kefiri sulandırın. Orta boy marulun yarısını ince ince doğrayın, yarım demet maydanoz ve dereotunu ince ince kıyıp ekleyin. Tok tutucu bir ara öğün ve sıvı takviyesidir.

"Yakut su "

1 avuç yaban mersini, 5-6 çileği katı meyve sıkacağında hazırlayın, üzerine 1 şişe doğal maden suyu ekleyerek sulandırın ve tüketin.

Özel bitki karışımları

4 adet elma kabuğu, 1 dilim limon, 1 parça kabuk tarçın, 4-5 tane karabiber, 2 tutam yeşil çay, 1 su bardağı sıcak su içerisinde beş dakika demleyin, ılık olarak tüketin.

Soğuk algınlığından uykusuzluğa kadar birçok sorun için tüketilebilecek karışımlar

Zayıflamaya yardımcı karışım:

10 gr kiraz sapı

5 gr rezene

20 gr yeşil çay

15 gr tarçın

Sindirime yardımcı karışım:

20 gr papatya

20 gr  meyan kökü

10 gr rezene

Enerji verici karışım:

20 gr ginseng

20 gr keçiboynuzu

5 gr tarçın

5 gr zencefil

Hazımsızlık ve mide rahatlatıcı karışım:

20 gr papatya

20 gr meyan kökü

10 gr nane yaprağı

Relaks çay:

30 gr sarı kantaron

5 gr lavanta

5 gr melissa

Uykusuzluk için karışım:

25 gr melissa

25 gr lavanta

Bağışıklık güçlendirmek için:

20 gr ısırgan

10 gr ginseng

10 gr papatya

10 gr kuşburnu

Soğuk algınlığı için karışım:

20 gr nane yaprağı

10 gr zencefil

10 gr papatya

10 gr ekinezya

10 gr kuşburnu

Meyve ve sebzelerin suyunu sıkma metodu

Vücuttan sadece ağır metalleri değil diğer toksinlerin de hiç bir yan etki olmaksızın atan bir detoks yöntemidir. Günde 2 fincan slow juicer; yani yavaş sıkma yöntemi ile taze sıkılmış meyve-sebze suyunun tüketilmesi temel vitamin, magnezyum, çinko, selenyum ve diğer mineralleri kazanılmasına yardımcı olacaktır. Bu formüle göre gidersek en dengeli bileşimi yaratılmış olur. Yüzde 50 yeşil sebzeler, yüzde 45 meyve, yüzde 5 ise pancar, zencefil grubu ile en doğru detoks sıvıları hazırlanabilir.

“Mide asidi ve pankreas enzimi üretimi için (2 porsiyonluk)”

 2 havuç

 1 küçük avuç dolusu maydanoz

 1 elma

 2 dilim ananas 

1 parça pancar 

“Yaz yeşili (2 porsiyonluk)”

2 elma

4 yaprak karalahana

1 avuç ıspanak

1 kabak

 1/4 limon

1 parça zencefil (2-3 cm)

“Ağır metal atımı için (2 porsiyonluk)”

 5 yaprak karalahana

 1 avuç ıspanak

3 yaprak marul

 1 salatalık

3 kereviz sapı

1 yeşil elma

1 limon

1 zencefil parçası ( 2-3 cm)

“Sindirim enzimi üretmek için (2 porsiyonluk)”

1 salatalık

 4 kereviz sapı

 2 yeşil elma

 8 yaprak karalahana

 1/2 limon

 1 zencefil parçası (2-3 cm)

“Büyük yeşil (2 porsiyonluk)”

 1 yeşil elma

 2 avuç dolusu ıspanak

 6 yaprak pazı

1 salatalık

2 kereviz sapı

 1/2 taze rezene

 1 tutam taze fesleğen

“Yeşil iksir (2 porsiyonluk)”

1/2 yeşil elma

 1 armut

10 yaprak karalahana

 1/2 organik limon (kabuğuyla)

“Kolay yeşil (2 porsiyonluk)”

 8 yaprak karalahana

 2 avuç ıspanak

 1/2 salatalık

 4 kereviz sapı 

2 yeşil elma

1 parça zencefil (2-3 cm)

“Kırmızı sağlık”

 3-4 adet pancar

 Yarım elma

1 demet lahana

1 salatalık

1 demet kişniş

1 limon, soyulmuş

 1 adet büyük boy zencefil

 1 tutam kırmızıbiber

Tüm malzemeleri meyve sıkacağınızdan geçirin ve suyunu iyice karıştırarak detoks sularınızı tüketebilirsiniz. 

Yayınlanma Tarihi: 13 Mart 2017